برنامه تلویزیونی «محفل»[۱] یکی از برنامههای فرهنگی مذهبی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران است که به بررسی موضوعات مرتبط با جامعه مذهبی میپردازد. این برنامه شامل مباحث قرآنی، سخنرانیهای مذهبی، تحلیل موضوعات دینی و گفتگوهای اجتماعی است. آخرین سری از این برنامه پرطرفدار در ماه مبارک رمضان گذشته، در ساعات نزدیک به افطار از شبکه سوم سیما پخش شد. در برنامه روز ۹ فروردین، یک اقدام کمسابقه انجام شد و مهمان برنامه یکی از مستبصرین از بهائیت بود که حدود سی سال پیش از این تشکیلات جدا شده و به اسلام گرویده بود. این اقدام، با وجود نقصهایی که در کارشناسی و وجه علمی آن وارد بود، بهعنوان یک شروع مثبت در پرداختن به موضوع بهائیت در رسانهای عمومی و پرتماشاگر، جای تحسین دارد.
در این برنامه، عطاءالله قادری نویسنده کتاب «سالهای عطا» و یکی از مبلغین غرب ایران دعوت شده بود. با اینکه میشد از کارشناسان مطلع در کنار مهمان برنامه و با طرح سوالات دقیق و معرفی صحیح، کیفیت برنامه را ارتقا داد، اما این اقدام در همین حد هم قابل تقدیر است. بهویژه در شرایطی که تابوی بهائیت در رسانه ملی مانع از پرداختن به این موضوع میشود، این تلاشها ارزشمند است و موجب میشود مخاطبان به مفهوم بهائیت و فعالیتهای تشکیلات آن فکر کنند.
متأسفانه، مجری و کارشناس برنامه در معرفی عطاءالله قادری و تشکیلات بهائی اطلاعات کافی نداشتند و شاید نبود مشاور مطلع باعث بروز سهو کلامی در برنامه شد. با این حال، از کلیت برنامه میشد به تلاشهای تشکیلات برای حفظ و بازگرداندن قادری پی برد و نمونهای از رنجهای فرایند طرد در بهائیت به نمایش گذاشته شد. همچنین، در این مدت کوتاه چند دقیقهای میتوان به انواع دروغها و فریبهایی پی برد که در طول سالها در مناطق دورافتاده ایران جریان داشته و ارزش کار مدافعان حریم تشیع را که از مرزهای اعتقادی مردم محافظت کردهاند، درک کرد.
البته شاه نکته این برنامه برای مخاطب نشان دادن هویت سازمانی این تشکیلات بود که به روشنی تفاوتهای یک دین و سازمان بهائیت برای مخاطب قابل لمس شد که عملاً برپایه مخالفت با اسلام و دشمنی با ایرانیت بنا نهاده شده است و ماهیت شبه دینی دست ساز آن با چند مثال ساده برای هر عقل سلیمی آشکار میشود که در حقیقت آموزهها، احکام و اعتقادات بهائیت گرتهبرداری ناقصی از ادیان ابراهیمی بوده است که با هدف حداکثر بهرهکشی از بهائیان بی خبر و ساده لوح ایجاد شده است.
ای کاش روند روشنگری جامعه در مورد بهائیت به خصوص در زمانهای که رسانههای همسو با بهائیت مدام در حال تطهیر و تبلیغ اقدامات تشکیلات هستند به نحوی مستمر و دقیق در رسانههای عمومی کشور مورد توجه قرار گیرد و تابوی غلطی که در برخی از اذهان شکل گرفته است با روشنگریهای رسانهای جایگزین شود و با توجه به چالشها و فرصتهای فرهنگی و اجتماعی، به جوانان امروز نشان دهند که چگونه با دیدی باز و اطلاعاتی دقیق به مسائل مذهبی و اجتماعی بنگرند. امید است این نوع برنامهها به شکل مستمر ادامه یابند و با بهرهگیری از کارشناسان و محققان حوزههای مختلف، به عمقبخشی و ارتقای سطح آگاهی جامعه کمک کنند. این امر نهتنها به تقویت بنیادهای فکری و اعتقادی جامعه کمک میکند، بلکه به توسعه گفتگوی سازنده و احترام متقابل نیز منجر میشود.
[۱]. در بهائیت، «محفل» به نهادهای اداری و تصمیمگیرنده اطلاق میشود که مسئولیت مدیریت امور جامعه بهائی را در یک منطقۀ خاص بر عهده دارند. این محافل به دو سطح محلی و ملّی تقسیم میشوند که با مراتب مافوق تشکیلات در ارتباط هستند.
